Ճանապարհ

Բարակ ուղին սողալով,
Ոտի տակին դողալով,
Ճամփի ծայրին բուսել է
Կյանքի ծառը շողալով։

Ի՜նչ լայն սիրտ է, որ ունի
Այս ճանապարհն Անհունի․․․
Մարդու, բույսի, գազանի
Եվ թևավոր թռչունի։

Աշուն գիշեր

Ձյունիկ լուսին

Սարի ուսին,

Դեղին — կարմիր շաղալեն,
Ալիք — ալիք խաղալեն,
Ծովի ծոցին՝
Ալ ժապավեն
Տվել բոցին։

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,

Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,

Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,

Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:

Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը

Աշնան քամուն են ծափահարում:

Քամին է այս ծով գանձերի տերը,

Այս ոսկու տերը՝ մեծահարուստ:

Ծառեր, հողմեր,
Ամեն կողմեր,
Թռչուն դառել երգելով,
Հեռու — հեռու հերկելով,
Երան — երան
Թռչելով
Օդի վրան:

Մշուշների շղարշի տակ

Մշուշների շղարշի տակ

Աշնան խաշամն է խշխշում,

Քամու ձեռքերն անհամարձակ,

Ամպի փեշերն են քաշքշում:

Ամպը լեզուն կուլ է տվել,

Հնար չունի որոտալու:

Ցերեկն էլ է ցրտից կծկվել,

Չէ, երևի ձյուն է գալու:

1.  Գետակի վրա

Գետակի վրա
Թեքվել է ուռին
Ու նայում է լուռ
Վազող ջրերին։

… Երազ-աշխարհում
Ամեն բան հավետ
Գալիս է, գնում
Ու ցնդում անհետ։

Եվ գլուխը կախ՝
Նա լաց է լինում.-
Ջրերը ուրախ՝
Գալիս են, գնում…

Կաղանդ Պապային մօրուքը

Կաղանդ Պապային մօրուքը ճերմակ է
Ալիւրի  նման,

Ըսէ — Կաղանդ Պապա
Մօրուքէդ հաց կը շինուի՞

Անուշապուր

Կաղանդ Պապա մը գար
Նվերներ բերեր
Տար տար չհատներ:

Ծառ մը բարձրանար
Թիզ թիզ -օրեօր-
Երկինք չհասներ

Ինչ որ կյանք կըսենք
Անուշապուր մը ըլլար-ո

Կաղանդի գիշեր (կրճատած)

Լոյսեր վառեցէք – եթէ չի բաւեր
Ձեզ տաքցնելու ձեր լոյսը ներքին-
Տօն է այս գիշեր…

Յոյսեր վառեցէք – եթէ չեն բաւեր
Ձեզ տաքցնելու ձեր յոյսերը հին-
Տօն է այս գիշեր…

Լոյսեր ու յոյսեր վառեցէք գոյն գոյն,
Երգեր երգեցէք հինէն ու նորէն-
Տօ՛ն է այս գիշեր…

ԻՄ ԵՐԳԸ

Գանձեր ունեմ անտա՜կ, անծե՜ր,
Ես հարուստ եմ, ջա՜ն, ես հարուստ
Ծով բարություն, շընորհք ու սեր
Ճոխ պարգև եմ առել վերուստ։

Անհուն հանքը իմ գանձերի,
Սիրտս է առատ, լեն ու ազատ.
Ինչքան էլ որ բաշխեմ ձըրի—
Սերն անվերջ է, բարին՝ անհատ։

Երկյուղ չունեմ, ահ չունեմ ես

Գողից, չարից, չար փորձանքից,
Աշխարհքով մին՝ ահա էսպես
Շաղ եմ տալիս իմ բարձունքից։

Ես հարուստ եմ, ես բախտավոր
Իմ ծընընդյան պայծառ օրեն,

Էլ աշխարհ չեմ գալու հո նոր,
Իր տրվածն եմ տալիս իրեն։

ՊԱՏՐԱՆՔ

Վեր է կացել էն սարում
Մեր Չալակը իր թևից.
Գընում է մութ անտառում,
Քաջ ախպերըս ետևից։

Զըրնգում են նըրանք խոր
Էն անտառում կուսական.
Ես կանչում եմ նորից նոր,
Ինձ թըվում է, թե կըգան…

Զո՜ւր… վաղուց են, ա՜խ, նըրանք

Մեր սարերից գընացել.
Էն զիլ ձեներն են մենակ
Իմ ականջում մընացել

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց.
Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց —
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն։

Դյութում են շրթերը վարդե,
Սրտերը կրակ են ու բոց-
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց:

ԵՐԿՈՒ ՍԵՎ ԱՄՊ

Վաղուց թողած բարձր ու կանաչ
Գահը իրենց հանգըստության,
Երկու սև ամպ, հողմի առաջ
Գընում էին հալածական։

Հողմը սակայն չար հոսանքով
Բաժնել, ջոկել չէր կարենում,
Ինչքան նըրանց լայն երկնքով
Դես ու դեն էր քըշում, տանում։

Ու անդադար գընում էին՝

Քըշված հողմի կատաղությամբ,
Իրար կըպած ու միասին,
Երկու սև ամպ, երկու սև ամպ..

Համերգ

Վտակը ժայռից ներքև է թռչում,

Թափ առած ընկնում քարերի գլխին,

Զարկում ավազին, շաչում է, ճչում,

Ճչում անհանգիստ, փրփուրը բերնին։

Ինչպես ծերունին, ձայնով պառաված,

Ձայնակցում է ժիր թոռնիկի երգին,

Այնպես է ծերուկ անտառը կամաց

Արձագանք տալիս ջրի աղմուկին։

Այնինչ բնության զվարթ համերգի

Ունկնդիրն անխոս, հավիտենական,

Ժայռը մտախոհ՝ իր մռայլ մըտքի

Ետևից ընկած՝ լսում է նրան։

Ձկնիկն առվին խուտուտ տվեց,

Եվ առուն՝ պարզ ու անբիծ
Քրքջալով ուշաթափվեց
Ու ձորն ընկավ քարափից…
Զարկվեց քարին, ուշքի եկավ,
Շուրջը նայեց կասկածով
Եվ մի կապույտ ժպիտ շուրթին՝
Ճամփա ընկավ դեպի ծով:

Հայրենիքում

Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին։
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն
Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․

Հ․ Թումանյան․ Արագիլ

Արագի՛լ, բարով եկար,
Հա՜յ, արագի՛լ, բարով եկար.
Դու մեզ գարնան նշան բերիր,
Մեր սրտերը ուրախ արիր։

Արագի՛լ, երբ գընացիր,
Դու մեզանից երբ գընացիր,
Հա՜ փըչեցին բուք ու բորան,
Ծաղիկները ամեն տարան։

Արագի՛լ, բարով եկար,

Հա՜յ, արագի՛լ, բարով եկար.
Բունըդ շինիր էն հին ծառին
Մեզ մոտ մնա ամբողջ տարին։

Հ․ Թումանյան․ Է՜յ կանանչ ախպեր

Է՜յ կանանչ ախպեր,
Է՜յ ճանանչ ախպեր,
Արի՜, քեզ հետ բե՛ր
Արևի շողեր.

Բեր անուշահոտ
Ծիլ, ծաղիկ ու խոտ,
Կարկաչուն վըտակ,
Երկինք կապուտակ,
Խատուտիկ հավքեր,

Զրընգան երգեր,
Գառների մայուն,
Խաղ, ուրախություն․
Է՜յ կանանչ ախպեր,
Է՜յ ճանանչ ախպեր։

Վահագնի ծնունդը

Երկնէր երկին, երկնէր երկիր,

Երկնէր եւ ծովն ծիրանի.

Երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ:

Ընդ եղեգան փող ծո՛ւխ ելանէր,

Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելանէր.

Եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ:

Նա հուր հեր ունէր,

Բո՛ց ունէր մօրուս,

Եվ աչկունքն էին արեգակունք:

1․Ո՞րն է քո սիրելի վայրը կրթահամալիրում, Հյուսիսային դպրոցում: Կարող ես տեղադրել լուսանկարներ։ Հարավային բակը

2․ Ի՞նչ  գրքեր ես կարդացել այս ուսումնական տարվա ընթացքում։

Ռօալդ Դալ Աշխարի չեմպիոն դանին, Մաթիլդան, Ալան Ալեքսանդր Միլեն վինի փու արջուկը տուն է կառուցում ու Ռօալդ Դալ Աշխարի չեմպիոն դանին, Մաթիլդան, Ալան Ալեքսանդր Միլեն վինի փու արջուկը

Ղազարոս աղայան հեքիաթներ

3․ Ի՞նչ գիրք ես կարդում հիմա, գրի՛ր վերնագիրը, հեղինակի անունը։

Ռօալդ Դալ աշխարի չեմպիոն դանին

4․ Կազմի՛ր այս տարի սովորած բանաստեղծությունների ցանկը։ Ո՞րն է այս տարվա քո սովորած ամենասիրելի բանաստեղծությունը:

Բանաստեղծություները

Վահագնի ծնունդը

Երկնէր երկին, երկնէր երկիր,

Երկնէր եւ ծովն ծիրանի.

Երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ:

Ընդ եղեգան փող ծո՛ւխ ելանէր,

Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելանէր.

Եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ:

Նա հուր հեր ունէր,

Բո՛ց ունէր մօրուս,

Եվ աչկունքն էին արեգակունք:

5․ Պատմիր ընկերոջդ մասին․ նկարագրի՛ր ու բնութագրի՛ր նրան։

Իմ ընկերն է նժդեն։ Նա չի սիրում արկեծներով լի ճանապարհորդոթյուներ։ Նա սիրում է դասեր անել։

Նա սիրում է ֆուտբոլ խաղալ։ Նա մեկ էլ սիրում է հեռախոսային խաղեր ծաղալ
6․Ի՞նչ ճամփորդությունների ես մասնակցել այս տարվա ընթացքում։

Ես մասնակցել էմ արատեսի հինգ կամ վեց ճանապարհրդությունների

Լիքը բարձրունք հախաթահարելու ճանապարհորդությունեի էմ մասնակցե։

կոնդի նեղ փողոցներով էնք քայլել։

հովանես թումանյանի տուն թանգարանը ու մի քնի որիշ տուն թանգարաններ
7․ Պատմիր քո ընտրությամբ գործունեության մասին։ Ի՞նչ դասընթաց ես ընտրել, ո՞վ է ուսուցիչը, ինչպե՞ս եք աշխատում, ի՞նչ եք ստեղծել․․․

իմ ընտրությունն է երղել սուսերամարտ բայց հետո փոխվել է ֆուտբոլի ու իմ ուսուցիչներն էն ընկեր Դանիելը ու ընկեր Ռոբերտը

9․ Նշիր մեկ բան, որը քո այս տարվա ձեռքբերումն ես համարում։

ես անցյալ տարի բնագիտություն ու հայրենագիտություն չեի սովորում ու հիմա քանի որ սովորում էի դա ամարում էմ իմ ձեռք բերումը
10․Ո՞րն ես համարում քո այս տարվա լավագույն լուսանկարը, տեղադրի՛ր այստեղ:

Քանի տարեկանից ես սկսե մեքենա քշել։

Ինչպես էս մեքենա քշել սովորել։

Ինպիսի վթարներ է եղել քո հետ։

Քանի մեքենա ես ունեցել։

Քանի մեքենա է ունեց էլ հայրտ։

որ վարորդության կանունը չես սիրում։

որ կանունն ես ամենա շատը խախտում։

որ կանունն ես ամենից շատը սիրում։

Առաջադրանք 3 

• Կարդա՛ Բարեկենդանը հեքիաթը։
• Հեքիաթը կարդալուց հետո այս բառերով պատմություն հորինի՛ր՝ յուղ, բրինձ, մարդ , կնիկ, հիմար, նոթբուք:

Լինում է չի լինում։ Մի մարդ ու կնիկ էն լինում։ Մարդը աշխատում աշխտում է իսկ կնիկը ծախասում։

մարդը ջղայնանում է ու ասում․

-Այ հիմար ես աշխատում էմ դու ծախսո՞ւմ։

կինը ուշադրություն չի դարցնում փոխարենը ասում․

-Տես ինչ լավ նոթբուք է։ եթե ես չլինեի չեիր ունենա։

Մարդը ինքն իրեն ասում է <հա բայց իրոք լավ կլիներ որ չլինեիր>։ Նա մի օր բրինձ ու յուղ առավ բերեց տուն։ Նա յուղը դրեց տան անկյունը իսկ բրիձը մի քիչը լցրեց ամանի մեջ իսկ մնացածը պահեց իր մոտ։ օրը մի բուռ բրինձ էր լցնում ամանի մեջ մեջ։ իսկ կինը ջղայնանում է վրան․

-դու անպատկառ ինչ էս փողը ծաղսում իզուր բաների վրա։

Բայց նա չգիտեր ինչ խելացի էր մարդը։ Ամեն օր տուն գալիս փողը տալիս էր իր ամենամոտ ընկերոջը ու ամեն օր լսում թե ինչպես է կինը ջղայնանում իր վրա թե ինչի էս յուղ ու բրինձ առնում վերջ բաժանվում էն։ Մարդը մի ուրիշի հետ ամուսնացավ ու ընկերուջից ամբողջ փողերը վերձնում ու սկսում է հանգիստ ապրել։

Առաջադրանք 2

• Տեքստը գրավոր պատմի՛ր՝ 

Ա․ աղվեսի անունից

Ես պոչս թողեցի թակարդում ու ամոթից սպիտակեցի։ Որոշեցի գնալ մնացածին ասել որ պոչը անիմաստ բեռ է ու համոզեցի կտրել։ Բայց ամենաիմաստունը մոտիկացավ ու ասեց․

-դու չեիր ասի եթե օգութ չստանաիր դրանից
Բ․ աղվեսի պոչի անունից

Իմ տերը ինձ թողեց թակարդում ու գնաց։ Ես լսեցի ոնց էր նա ուրիշներին ասում․

-Պոչը անիմաստ բեռ է կտրեք։

Բայց մեկը ամենա իմաստունը մոտիկացավ ու ասեց․

-Դու չեիր ասի եթե օգութ չստանաիր դրանից
Գ․ հավաքված աղվեսներից մեկի անունից

մեզ մեր ցեղից մեկը ասում էր․

-Պոչը անիմաստ բեռ է կտրեք

Ես մոտիկացա ու ասեցի․

-Դու չեիր ասի եթե օգութ չստանաիր դրանից

Պոչատ աղվեսը

Աղվեսն իր պոչը թողեց թակարդում և միտք արեց, թե ոնց ապրի աշխարհում այդպես խայտառակված: Եվ որոշեց մյուս աղվեսներին էլ համոզել, որ ձեռք քաշեն իրենց պոչերից: Նա բոլոր աղվեսներին հավաքեց ևսկսեց նրանց գլխին քարոզ կարդալ, որ կտրեն իրենց պոչերը, նախ` որովհետև գեղեցիկ չեն, ևերկրորդ` ավելորդ բեռ են: Բայց մի աղվես նրան պատասխանեց. «Է՛, բարեկա՜մս, դու մեզ այդ խորհուրդը չէիր տա, եթե դրանից օգուտ չունենայիր»:

Առաջադրանք 3 

• Կարդա՛ Բարեկենդանը հեքիաթը։
• Հեքիաթը կարդալուց հետո այս բառերով պատմություն հորինի՛ր՝ յուղ, բրինձ, մարդ , կնիկ, հիմար, նոթբուք:

Լինում է չի լինում։ Մի մարդ ու կնիկ էն լինում։ Մարդը աշխատում աշխտում է իսկ կնիկը ծախասում։

մարդը ջղայնանում է ու ասում․

-Այ հիմար ես աշխատում էմ դու ծախսո՞ւմ։

կինը ուշադրություն չի դարցնում փոխարենը ասում․

-Տես ինչ լավ նոթբուք է։ եթե ես չլինեի չեիր ունենա։

Մարդը ինքն իրեն ասում է <հա բայց իրոք լավ կլիներ որ չլինեիր>։ Նա մի օր բրինձ ու յուղ առավ բերեց տուն։ Նա յուղը դրեց տան անկյունը իսկ բրիձը մի քիչը լցրեց ամանի մեջ իսկ մնացածը պահեց իր մոտ։ օրը մի բուռ բրինձ էր լցնում ամանի մեջ ։ իսկ կինը ջղայնանում է վրան․

-դու անպատկառ ինչ էս փողը ծաղսում իզուր բաների վրա։

Բայց նա չգիտեր ինչ խելացի էր մարդը։ Ամեն օր տուն գալիս փողը տալիս էր իր ամենամոտ ընկերոջը։ Ու լսում ամեն օր թե ինչպես է կինը ջղայնանում իր վրա։ թե ինչի էս յուղ ու բրինձ առնում։ ու վերջը բաժանվում էն։ Մարդը մի ուրիշի հետ ամուսնացավ։ Նա հետ գնաց իր ընեկորջ մոտ ու իր փողը հետ ուզեց

• Բարձրաձայն կարդա՛ պատմությունդ, ձայնագրի՛ր կամ տեսագրի՛ր, տեղադրի՛ր բլոգումդ։

Առաջադրանք 4

Բանավոր խոսքին ուղղված աշխատանքներ

• Հարցազրույց ինչ որ մեկի հետ (ընկերոջ, քրոջ կամ եղբոր հետ, հայրիկի կամ մայրիկի հետ, տատիկի կամ պապիկի հետ․․․ , ում հետ կուզես․․․)
• Նախապատրաստվի՛ր հարցազրույցին՝ հարցազրույցի թեման, հարցազրույցի վերնագիրը։
• Մշակի՛ր, կազմի՛ր այդ թեմայով հարցեր։
• Հարցազրույցն անելուց հետո անպայման տեղադրի՛ր բլոգումդ՝ «Մայրենիի ստուգատես» բաժնում։

Առաջադրանք 5

Տարվա իմ ձեռքբերումները

Էրիխ Ռասպե. Բարոն Մյունխհաուզենի արկածները (հատված 2)

Ուշադիր կարդա՛ և կատարի՛ր առաջադրանքները։

Բարեբախտաբար, ես հիշեցի, որ Թուրքիայում մի այնպիսի բույս կա, որը շատ արագ է աճում և, երբեմն, մինչև երկինք հասնում։

Դա բակլան է։ Մի րոպե անգամ չկորցնելով, մի այդպիսի բակլա տնկեցի, և բակլան իսկույն սկսեց աճել։

Աճեց, աճեց ու շուտով հասավ լուսնին։

― Ուռա՜,– գոչեցի ես և սկսեցի ցողունով վեր բարձրանալ։

Մի ժամից հետո լուսնին հասա։

Կացինս գտնելու համար երկար ժամանակ կորցրի։ Լուսինն էլ է արծաթից, կացինն էլ. արծաթը որ արծաթի վրա դնես, չի երևա։ Վերջիվերջո կացինս գտա մի կույտ փտած դարմանի մեջ։

Ուրախ-ուրախ գոտուս մեջ խրեցի և ուզում էի ցած իջնել։

Բայց չհաջողվեց, արեգակը չորացրել էր բակլայի ցողունը, որը կտոր-կտոր եղավ ու թափվեց։ Վշտից լացս հազիվ պահեցի։

Ի՞նչ անել։ Ի՞նչ անել։ Մի՞թե ես էլ երկիր չեմ վերադառնա։ Մի՞թե ամբողջ կյանքս պիտի անցկացնեմ այս սառած լուսնի վրա։

Օ՜, ո՛չ, ո՛չ մի դեպքում։

Վազեցի իսկույն դեպի դարմանի կույտը և սկսեցի նրանից պարան հյուսել։ Պարանը կարճ դուրս եկավ, բայց ոչինչ։ Սկսեցի պարանով ցած իջնել։ Ձախ ձեռքով իջնում էի, իսկ աջով կացինն էի բռնել։

Շուտով պարանը պրծավ, և ես օդում կախված մնացի՝ երկնքի և երկրի միջև։ Սարսափելի էր, բայց գլուխս չկորցրի։

Երկար չմտածելով, ամուր բռնեցի պարանի ներքևի ծայրը, կացնով տվի վերևի ծայրը կտրեցի և կապեցի ներքևի ծայրին։ Այս բանն ինձ գետնին իջնելու հնարավորություն տվեց։

Բայց և այնպես երկիրը հեռու էր, և շատ անգամ պետք եղավ պարանի վերևի ծայրը կտրել և ներքևի ծայրին կապել։ Վերջապես այնքան իջա, որ քաղաքի տներն ու պալատները երևացին։ Մինչև գետնին հասնելը երեք կամ չորս մղոն էր մնում։

Եվ հանկարծ… Օ՜ սարսափ… պարանը կտրվեց։

Ես գետնին ընկա այնպիսի ուժով, որ կես մղոն խորությամբ փոս գոյացրի։

Ուշքի գալով, երկար մտածեցի, թե այդ փոսից ինչպես դուրս գամ։ Ամբողջ օրը ոչ կերա, ոչ խմեցի, մտածում էի ու մտածում։ Եվ հանկարծ ելքը գտա. եղունգներովս աստիճաններ փորեցի և այդ սանդուղքով գետնի երես դուրս եկա։

Օ՜, Մյունխհաուզենը երբեք չի կորչի։

Տեքստային առաջադրանքներ

1․ Ի՞նչ հնար մտածեց Մյունխհաուզենը, երբ պարզեց, որ ծղոտից հյուսած պարանը կարճ է։ /1 միավոր/

2․ Լուսին հասնելու համար ի՞նչ միջոց օգտագործեց Մյունխհաուզենը։ /1 միավոր/

Ա) Լուսին հասավ հրթիռով

Բ) Մեծ աստիճան դրեց և բարձրացավ լուսնի վրա

Գ) Բակլա տնկեց, որի վրա մագլցելով հասավ լուսին

Դ) Լոբի ցանեց և լոբու ցողունի վրա  մագլցելով հասավ լուսին

3․ Փոսից դուրս գալու ի՞նչ հնար մտածեց Մյունխհաուզենը։  /1 միավոր/

եղունգներով աստիճաններ փորեց և այդ սանդուղքով գետնի երես դուրս եկավ։

4․ Լուսնի վրա հայտնվելուց հետո ի՞նչն էր պատճառը, որ Մյունխհաուզենը կացինը չէր գտնում։  /1 միավոր/ լուսինը արծաթից էր իր կացինն էլ

5․ Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պատմողական և մեկ բացականչական նախադասություն։/1 միավոր/

― Ուռա՜,– գոչեցի ես և սկսեցի ցողունով վեր բարձրանալ։

Շուտով պարանը պրծավ, և ես օդում կախված մնացի՝ երկնքի և երկր

6․ Նախադասության ընդգծված բառերին «ինչպիսի՞» հարցին պատասխանող լրացումներ ավելացրո՛ւ։ /1 միավոր/

Շուտով պարանը պրծավ, և Մյունխհաուզենը օդում կախված մնացի՝ երկնքի և երկրի միջև։

Բառային առաջադրանքներ

1․ Տեքստից դո՛ւրս գրիր 5 բառ, որոնք գործողություն են կատարում։ /1 միավոր/

2․ Շարունակի՛ր ըստ օրինակի՝ ավարտել․․․․ — ավարտել գիրքը /1 միավոր/

Փորել —

Դուրս գալ ——

Աճեցնել —-

Տեսնել —

3․ Գրի՛ր տեքստում մուգ գրված բառերի հոմանիշները։ /1 միավոր/

4․ Գրի՛ր բարեբախտաբար, երկար, բարձրանալ, վերև բառերի հականիշները։ /1 միավոր/

• Օրվա քանի՞ ժամն ես արթուն — 12 ժամ 30 րոպե
• Օրվա քանի՞ ժամն ես խաղում բակում —0
• Օրվա քանի՞ ժամն ես աշխատում համակարգչով — 6
• Օրվա  քանի՞ ժամն ես կարդում —2
• Օրվա քանի՞ ժամն ես  սպորտով զբաղվում —1.30
• Օրա քանի՞ ժամն ես օգտագործում հեռախոսդ —0:30

1. Թվարկե՛ք պատմական Հայաստանի մայրաքաղաքները։

 Վան, Արմավիր, Երվանդաշատ, Արտաշատ, Տիգրանակերտ, Վաղարշապատ, Դվին, Բագարան, Շիրակավան, Կարս, 
 2. Ե՞րբ և ո՞ւմ օրոք է Վանը դարձել մայրաքաղաք։ Ուրիշ ի՞նչ անուններով է հայտնի։

վան ստեղծվել է 9-րդ դարի երկրորդ կեսին:Նրան անվանել էն Տուշպա Տոսպ
3. Արմավիր անունով ժամանակակից ի՞նչ քաղաքներ գիտեք։

Արմավիր մայրաքաղաքն այժմ չկա։ Բայց նրա անունով կան Արմավիր մարզկենտրոնը, Հայաստանի այլ բնակավայրեր և Արմավիր հայաշատ քաղաքը Հյուսիսային Կովկասում։

4. Ո՞ւմ անունն են կրում Երվանդաշատը, Արտաշատը, Տիգրանակերտը։

Երվանդաշատ մայրաքաղաքը անվանել էն Երվանդունյաց արքայատոհմի վերջին ներկայացուցիչը՝ Երվանդ Վերջինը անունից

Արտաշատը հիմնադրել է Արտաշես I-ը Հին աշխարհի հռչակավոր զորավար Հաննիբալի խորհրդով։

Արգիշտի 1֊ին

Արգիշտի արքայի արձան, գտնվում է ԵրևանիԷրեբունի համայնքում, Էրեբունի թանգարանի դիմացի հրապարակում։ Տեղադրվել է 2002 թվականին։

Մեսրոպ Մաշտոցի

Մեսրոպ Մաշտոցի հուշարձան, գտնվում է Արմավիրի մարզիՎաղարշապատ քաղաքի կենտրոնում՝ Կոմիտասի անվան հրապարակամերձ պուրակում։ Հուշարձանը տեղադրվել է 1981 թվականին։ Ընդգրկված է Վաղարշապատի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում։

խաչատուր Աբովյանի

Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան, գտնվում է Երևանի կենտրոնում՝ Աբովյան փողոցի վերջնամասում՝ Աբովյան պուրակում, տեղադրվել է 1950 թվականին։ Ընդգրկված է Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում։

Ավետիք Իսահակյան

Ավետիք Իսահակյանի հուշարձան, գտնվում է Շիրակի մարզիԳյումրի քաղաքի թատերական հրապարակում, Գյումրիի Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի շենքի առջև։ Հուշարձանը տեղադրվել է 1975 թվականին։ Ընդգրկված է Գյումրիի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում

Վահան Տերյանի

Վահան Տերյանի արձան, գտնվում է Երևանի Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքի Չինարի պուրակում, տեղադրվել է 2007 թվականին։

Կոմիտաս

Կոմիտասի հուշարձան, հուշարձան ԱՄՆ Միչիգան նահանգի Դեթրոյթ քաղաքում՝ Ջեֆերսոն պողոտայում, Ռենեսանս կենտրոնի մոտ (Hart Plaza, Cobo and Joe Lewis Arenas)։

Սայաթ֊Նովա

Սայաթ-Նովա (իրական անուն-ազգանուն՝ Հարություն (Արութին) Սայադյան, հունիսի 14, 1712, Թիֆլիս, Քարթլիի թագավորություն^[1] – նոյեմբերի 22, 1795, Հաղպատ, Քարթլի-Կախեթի թագավորություն), ուշ միջնադարի հայ բանաստեղծ-աշուղ, ժողովրդական-աշուղական նոր դպրոցի՝ արևելյան ձևի հիմնադիր։ 

Վիլյամ Սարոյան

Վիլյամ Սարոյան (օգոստոսի 31, 1908^{[1][2][3][…]}, Ֆրեզնո, Կալիֆոռնիա^[4] – մայիսի 18, 1981^{[1][2][3][…]}, Ֆրեզնո, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ^[1]), ամերիկահայ գրող։ Ծնվել է Ֆրեզնոյում (ԱՄՆ, Կալիֆոռնիա)` Բիթլիսից գաղթած հայ ընտանիքում։

Գարեգին Նժդեհ

Հիրավի Գարեգին Նժդեհը հայ իրականության մեջ հակասական կերպար է եղել, նա սկզբում չի ընդունվել բոլշևիկյան իշխանությունների կողմից և ժողովրդի մեջ նրա դեմ բազմաթիվ լուրեր են տարածվել, որոնք իհարկե չեն համապատասխանել իրականությանը, սակայն նրա ջանքերով է,

Զորավար Անդրանիկ

Անդրանիկ Թորոսի Օզանյան (փետրվարի 25, 1865^[1][2], Շապին Գարահիսար, Գիրեսունի մարզ, Թուրքիա^[1][2] – օգոստոսի 31, 1927, Չիքո, Բյուտ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ^[3] և Ֆրեզնո, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ^[1][2]), նաև հայտնի է որպես Զորավար Անդրանիկ, Անդրանիկ Փաշա, հայ զորահրամանատար, պետական գործիչ, ֆիդայապետ (հայդուկապետ), նախկին դաշնակցական։

Նշի՛ր առաջադրանքի կատարման սկիզբը – 11։10z

Նշում է իր կանգած սկզբնական տեղը — 0

Կատարում է տեղից հեռացատկ և նշում է վերջնական կանգնած տեղը —2մ

Չափերիզով (կարող է չափել նաև ոտնաթաթով) չափում է սկզբնական  և վերջնական  կետերի հեռավորությունը, այն արտահայտում է սանտիմետրով —200սմ

Նշելով առաջադրանքի կատարման ավարտը-25վրկ